BİR BURSA SEVDALISI

DEMİRTASPASA PUBLİC BATH
14 yüzyılın sonlarında Demirtaş (kara timürtaş) paşanın oğlu oruç bey tarafından Kara Mustafa paşa adına yaptırılmıştır doğu batı doğrultusunda inşa edilmiş bir tek hamamdır dikdörtgen planlıdır ılıklığa oradan da büyük bir kemerle sıcaklığa geçilmektedir 16 yüzyılda harabe durumda olan hamamın bütün mermer taşları 1552 yılında sadrazam Rüstem pasa ya satılarak yeni kaplıcanın inşasında kullanılmıştır yapının son onarımı 2010 yılında özgün mimari yapısına uygun bir şekilde restore edilerek günümüzde aynı şekilde hamam olarak bursa halkına hizmet etmektedir

TİMURTAŞ PAŞA (DEMİRTASPASA PUBLIC BATH)
this hamam or publıc bath was buılt in the late 14 th centruy by oruç bey the son of demirtash (kara timurtash) pasha for the latter this hamam is a single hamam built in east-western direction it is built with a rectangular plan from the cool room (frigidarium) the bather passes to the warm room section (tepidarium) and from there to the hot room section (caldarium) passing through a large arch all marbles and stones used for this hamam which went rack and ruin in the 16th centruy were sold to grand vizier rustem pasha in 1552 and used in the construction of the yeni kaplıca thermal bath
last renovation works with this structure were made in 2010

BURSA MEHTERAN TAKIMI
2500 yıl önce Türkler tarafından keşfedildi dünyaca ünlü bestecilere ilham kaynağı oldu yeni çeri ocağının kapatılmasının ardından 88 yıl sonra yeniden doğdu günümüze kadar ulaşan bilinenin aksine hiç geri adım olmayan dünyanın en eski askeri bandosu mehteran zaman içinde tüm dünyanın tanıyıp benimsediği ve sevdiği bir kültürel mirasa dönüştü müzik en eski çağlardan beri Türk ler için hep ön plandaydı öyleki askeri müzik etkinlikleri milattan önceki dönemlerde bile yapılıyor ordu içinde müzik aleti çalan ekipler bulunuyordu zaman içinde geliştirildi farklı müzik aletleri eklenerek Zenginleştirildi Osmanlı döneminde savaşta askerlerin cesaretini arttırmak askeri ruha sahip çıkmak gibi amaçlar taşıyan bir ekip kuruldu adını fars ca da en Ulu anlamına gelen mihter kelimesinden alan ve zamanla mehter e dönüşen bu ekip tarihin en eski bandosu olma özelliğini taşıyor mehter takımının düşmana korku saldığı gibi askerin gücüne güç katan melodileri zaferin ve barışın sesi haline geldi mehteran da kullanılan tuğ ve kübürge gibi müzik aletlerinin Türk tarihinin en eski yazılı kaynağı olan Orhun Kitabe lirin de yer alması Mehteran ın uzun bir geçmişe sahip olduğunun ispatıdır Mehteran Mozart ve Beethoven gibi ünlü müzisyenlere ilham vermesinin yanı sıra askerlere moral de veriyor savaş öncesi onların moral tazeleme görevi  üstleniyordu 1963 yılında kurulan ve uzun bir aranın ardından 1991 yılında tekrar canlandırılan Bursa mehter takımı bugün yurt içinde ve yurt dışında bu kültürel mirası yaşatmaya tüm dünya ya tanıtmaya devam ediyor eski Türk
devletlerinin kurduğu Tuğ adındaki ekiplerde yer alan müzik aletleri Küvrük (kös) cenğ (zil) Tomruk(davul) gibi sazların kullanıldığı Osmanlı mehterhane sinde türemişti Tuğ kelimesi ayrıca Türk cenin en eski sözlüğü olan Divan-ü lügat-it Türk te geçiyor ve hakanın huzurunda nevbet vuran müzik gurubu olarak tanımlanıyordu Davul ve sancak Türk hükümdarlarının egemenlik simgeleri olarak kabul ediliyor İslamiyet sonrasında kurulan Türk devletlerinde bu durum devam ediyordu Osmanlı döneminde ilk mehter takımının kurulmasında 1289 yılında Selçuklu Sultanı II.Gıyasettin Mesut un Osmangazi ye bir ferman ile birlikte bağımsızlık sembolü sayılan tuğ alem davul (tabil) cevğen venakkare adındaki müzik aletlerini göndermesine bağlı olarak gerçekleşti Osmanlı dan önce orta Asya daki ilk türk devletlerinde askeri bando diğer adıyla mızıka takımı olarak kurulmuş olan mehter takımı bu özelliği ile dünyanın en eski askeri bandosu oldu mehteran kullanılan her sazdan birer tane bulunmak  üzere gruplanan katlardan oluşuyor 3-5-7-9 katlı olabilen mehter takımının katları Osmanlı döneminde 12 kata kadar çıkmıştı Yavuz sultan Selim viyana kuşatması sırasında 200 den fazla mehter götürdüğü biliniyor her saz grubunun başında bulunan ağa ya sazbaşı tüm mehterin başında da mehterbaşı ağa bulunur mehter başı nevbet vurulurken yarım daire şeklinde dizilmiş olan mehteranı idare ediyor takımda vurmalı ve nefesli sazlar yer alıyor nefesli olanlar zurna ve boru vurmalı sazlar ise nakkare kös davul ve zilin yanı sıra çırpmalı çalgı olarak bilinen çevğan bulunuyor sazı çalan kişi çaldığı saza göre isimlendiriliyor örneğin zurna çalana zurnazen nakkare çalana nakkarezen zil çalana zilzan deniyor iki bölüm yedi takımdan oluşan mehterin birinci bölümde Osmanlı zamanında yeni çeri ler den oluşturulan sancak takımı oluşuyor ikinci bölümde ise en önde mehter dışında başka hiç bir yerde kullanılmayan cevgan en sonda at yada deve üstünde bulunan kös olmak üzere enstürmanlar sıralanıyor zurna mehterin ana sazı olarak kabul edilirken III.Selime kadar yalnızca padişah mehterinde kullanılan kös III.Selim onayı ile tüm mehterde kullanılmaya başlandığı biliniyor birden fazla senbolü bulunan mehter takımlarının en önemli kabul edilen 3 sembolü varTürk lerde hükümdarlık vezirlik sancak beyliği gibi görevlerin simgesi olarak kullanılan tuğ ordunun onur timsali olan sancak (bayrak)ve mehterde 3 adet bulunan sancağı taşıyan sancaktar mehteranın görkemli duruşuna askerini güçlendiren düşmanı korkutan müziğin etkisine yakışır kıyafetlerde Osmanlıdaki rütbeye göre belirleniyor her rengin görülebildiği mehteran da daz başları cübbesi kavuğu şalvarıyla kırmızılara bürünürken diğer sazlar lacivet cübbe kavuk renkli üç etek ve kırmızı yemeni giyiyorlar mehteran da yeni çeriler börk adındaki başlıkları ve çizgili gömlekleriyle sancak
tarlar kırmızı cepken ve şalvarlarıyla yer alıyorlar tuğcular yeşil giyinirken sancak muhafızları çelik zırhlar giyiyorlar takım komutanı emir-alem kırmızı üç şeritli cübbe lacivert şalvar sarı çizme ve başındaki üsküf ile çıkarken mehter başı iki şeritli kırmızı cübbe kırmızı şalvar giyip sarı yemeni ve kırmızı kavuk takıyor mehter takımı ile anılan hatta deyim haline gelen iki ileri bir geri deyişinin hiç bir gerçekliği yoktur çünki mehterde geri adım yok kendine has yürüyüşüne göre mehter daima sağ ayakla başlıyor her üç adım atıştan sonra duraklayıp sağa ve sola dönüyor her iki tarafı selamlıyor ve asla geri adım atmıyor mehter marşlarından hamasi havalara kahramanlık türkülerinden ilahilere kadar geniş bir repertuara sahip olan mehter takımı yapısını bozmadan fasıl şarkıları Rumeli türküleri saz ve peşrev semailerine de yer veriyor özellikle son bir kaç yıl içinde büyük ilgi gören ve etkinliklere aralıksız olarak devam eden bursa mehter takımının repertuarında seksenden fazla eser bulunuyor bursa mehter takımı bursa fethinin hemen ardından kurulup 1826 yılında yeni çeri ocağı ile birlikte kaldırılmıştı 1963 yılında muharip gaziler cemiyeti bursa şube başkanı em.gen Ömer sürel in çalışmaları sonucunda yeniden kuruldu ancak bu kısa süreli bir oluşumdu 1991 yılında yeniden hareketlenme başladı bursa daki sanayicilerin iş adamlarının desteği ile BUR-HOY (bursa mehter musiki ve halk oyunları derneği) kurularak bursa mehter takımı küllerinden yeniden doğdu bugün etkinliklerini merinos Atatük kongre ve kültür merkezinde ki mehter anede sürdüren bursa mehter takımı ilk olarak 1992 yılında Cumhuriyet bayramı töreni ne katıldı her cumartesi ulucamii yanında bulunan Orhangazi parkında gösteriler yapan ekip dünyanın dört bir yanından aldığı davetleri değerlendirerek kısa sürede büyük başarılara imza attı bursa nın en renkli değerlerinden biri olan mehteran yurt içi ve yurt dışında yaptıkları gösterilerde hem yerli hem yabancıların ilgi odağı haline geldi dört kıt da 30 dan fazla ülkeye giderek bursa yı temsil eden bursa mehter takımı geçtiğimiz yıl Fransa nın villa la grand şehrinde askeri bandolar festival ine katıldı bu yıl ise yine Fransa İngiltere İtalya ya gitmeye hazırlanıyor bursa için var olduklarını her fırsatta dile getiren ekip aldığı davetleri kabul ederken de mehterin temsil ettiklerine  uygun olması konusunda hassasiyet gösteriyor bayramlarda ve fetih törenlerinde festivallerde etkin olarak yer alan takım bu kültürü yaymak ve tanıtmak için uğraştığı gibi mehterin şanlı Türk tarihindeki önemini hatırlatıyor etkinliklerini dernek bünyesinde gerçekleştiren Bursa mehter takımı aynı zamanda mehtere gönül veren ve reşit olan herkesin ilgi gösterdiği katılabileceği bir oluşum .belki bir cumartesi günü koza han da oturmuş yorgunluk kahvenizi yudumlarken yada Bursa çarşılarında dolaşırken bir ses duyup kendinizi 700 yıl öncesinde bulursunuz beylikten imparatorluğa yükselen 7 asırlık bir çınarın gücünü damarlarınızda hissedersiniz duyduğunuz bu ses sizi kökleriniz le atalarınızla buluşturur Bursa mehter takımı ardı ardına çaldığı kahramanlık marşları ile sizi yanına çağırır bir anda kendinizi onların ahenkli seslerine ve renklerine kaptırıverirsiniz ne izlemeye doyabilirsiniz nede dinlemeye

BURSA KILIÇ KALKAN OYUNU
Keskin kılıçları kalkanları işlemeli cepkenleri efsane olmuş figürleri kılıçve kalkanların oluşturduğu ahenkli ritimleri ve 700 yıllık tarihi ile Bursa nın en canlı değerlerinden biri kılıç kalkan dünyada müziksiz oynandığı bilinen tek oyun kılıç kalkan bursa nın feth edildiği ve Osmanlının ilk başkenti olduğu dönemin hatırası Mustafa Tahtakıran ın Bursa ya hediye ettiği kültürel miras 1956 yılından buyana Tahtakıran öncülüğünde dünya çapında başarılara imza atan Bursa kılıç kalkan halk oyunları derneği 2012 yılından itibaren kendilerine tahsis edilen kılıç kalkan evinde eğitimler vermeye oluşturulan müzede kılıç kalkanın görkemli tarihini paylaşmaya ve Bursa nın en önemli folklorik simgelerinden olan kılıç kalkan oyununu yaşatmaya devam ediyor Osmanlı ordusunun Bursa yı ele geçirmek için harekete geçtiği ve Bursa kalesinin uzun süre kuşatma altında kaldığı günler beklemekten sıkılan morali bozulan Osmanlı ordusu içinde orduya moral vermek ve düşmanın dikkatini dağıtmak için ikişerli ve dörderli gruplara ayrılıp kılıç ve kalkanları ile belli bir ritm
tutturarak bir birine vuruyor kısa süre içinde  daha fazla asker onlara katılıyor silahlı eğitimde yaptıkları hareketleri de kılıç ve kalkanları eşliğinde yapmaya başlayan askerler silahları ile oluşturduğu melodi eşliğinde zaman içinde efsane olacak figürleri yapmaya başlıyorlar bir süre sonra Bursa kalesi düşüyor şehir hiç bir çarpışma yapılmadan Osmanlının oluyor ve Bursa Osmanlı devletinin ilk başkenti olarak tarihteki yerini alıyor ancak kuşatma döneminde yapılan bu kılıç kalkan oyunu hiçbir zaman unutulmuyor aksine gecen zaman içinde geliştiriliyor zenginleştiriliyor ve kentin en önemli simgesi haline geliyor Osmanlı döneminde bir yür zafer dansı olarak da kabul edilen kılıç kalkan oyunu zaman içinde efsaneleşen her biri ayrı bir anlam taşıyan figürleriyle bir kültüre dönüştü hatta babadan oğul a dededen toruna büyükten kücüge miras kalan bir  geleneğe oyuncularının kılıç ve kalkanlarla eşlik eden ayak ve diz vuruşlarıyla çıkardıkları sesler oyunun müziğini oluştururken figürlerin her biri farklı ifadeleri sembolize ediyor örneğin başlangıçtaki ilk figürle asakere yeni katılmış erleri uğurluyanlara saygı selamı veriliyor ardından gelen ikinci figür acemi askerlerin kılıcı üzerine ölmek var dönmek yok yeminlerini simgeliyor ardından birinci vuruş cengine girişmek ve ikinci vuruşma için tarafların karşılıklı anlaşmaları ifade den figürler geliyor tek vuruş hakkı olan baş vuruşu beşinci figür olurken altıncı ve son figürde sonucu alınmamış her iki cengin ardından tarafların en iyi cengaverlerinin dövüşü canlandırılıyor kılıç kalkan oyununun Bursa nın feth edildiği 1326 yılında itibaren Bursa da etkinleşmeye başlamasıyla birlikte Osmanlı ordusu eğitimleri Bursa ya taşınmış eğitimler kuşatma sonrası ortaya çıkan kılıç kalkan oyunu ile daha yaratıcı hale getirilmiştir
zamanla yalnızca askerler için yapılan uygulama olmaktan çıkıp halkında ilgi gösterdiği bir etkinliğe dönüşmüştür kılıç kalkan oyunu artık asker uğurlamalarında peştamal kuşanma larında ve özel günlerde hatta bursa için oluşturulan logo da bile kendine yer edindi cumhuriyet öncesi döneminde eğitim merkezi olan medreseler kılıç kalkan oyununun günümüze kadar ulaşmasında büyük rol oynadı mollaların oynadığı bu oyun öğrenciler ede öğretilmeye başlayınca medreseler bir nevi kılıç kalkan okuluna dönüşmüş oldu Mustafa tahta kıranda bu dönemde medresede aldığı eğitim sdırasında kılıç kalkan oyununu öğrendi ve 1920 Bursa işgali sebebiyle genç yaşına rağmen milis güçlerine katıldı kurtuluşun ardından bildiği bu oyunu Mustafa kemal paşanın huzurunda oynayarak büyük beğeni aldı tahtakıran için artık bu oyunun yaygınlaşması için büyük cabalar gösterdiği bir süreç başlamıştı İsmet İnönü Cumhurbaşkanlığı yaptığı dönemde Mustafa tahtakırana halk evlerinde kurs aç ve halka yay talimatı vererek ona halk evi kılıç kalkan öğretmeni kimliği kazandırdı Bursa İstanbul Beyoğlu halk evlerinde açılan kurslarda yeni nesille buluşmaya başlamasının ardından 50 li yıllarda okullarda da  öğretilmeye başlandı  bu oyuna gönül verenler 1956 yılında bursa kılıç kalkan halk oyunları derneğini kuran ve bu oyunu bir halk oyununa dönüştüren isim olan Mustafa tahtakıran ın izinde giderek Bursa yı ve kılıç kalkan kültürünü tüm dünyaya duyurma ya devam ettiler 2012 de İngiltere de uluslar arası festivalinde dünya birincisi ünvanına sahip olan Bursa kılıç kalkan ekibi için altın çağ 1950 ve 1970 li yıllar arasındaydı Bursa kılıç kalkan ekibi 1960 yılında İngiltere Llangollen de 1969 yılında Tunus Kartaca da ve elli iki yıl aradan sonra yeniden İngiltere olmak üzere 3 kez dünya birinciliğine layık görüldü ömrünü gönül verdiği bu oyuna adayan Mustafa tahtakıran hayatta olduğu süre içinde 2 kez dünya birinciliği yaşadı tahtakıran önderliğinde ilk yurt dışı deneyimini 1958 yılında Pakistan a giderek yaşayan hatta Pakitan nın 10 yıl kutlamalarında askeri mehter takımı ile gerçekleştirdikleri gösteri ile izleyenleri büyülüyen ekip daha sonra kıbrıs da ilgiyle karşılandı kılıç kalkan oyunun askeriyede mehter ile birlikte eğitilmesine ve kullanılmasına karar verildi Bursa kılıç klakan ekibi 2 yıl sonra İngiltere de Tunus Kartaca da çeşitli festivallere katıldı ekip dünyanın dört bir tarafında ünlenmeye başladı tahtakıran ve ekibi aldığı davetler oyunu gördüğü bu büyük ilgi mutlu edici olsa da içinde bulunan dönemin ekonomik sıkıntısı davetlerin çoğuna katılmak için engel teşkil ediyordu dönemin Bursa valisi sabri çağlayangil bu soruna dernekleşme yoluyla bir çözüm getirdi ve yapılacak organizasyonlar etkinlik katılımları için ödenek sağlanmış oldu Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından, kentin en önemli folklorik simgesi olan kılıç kalkan oyununu korumak ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlamak amacıyla yaptırılan Kılıç Kalkan Evi törenle hizmete açıldı.Setbaşı’ndaki Şehir Kütüphanesi’nin hemen yanındaki tarihi binada Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan düzenlemelerle, Bursa’daki 4 kılıç kalkan derneğinin birikimleri Kılıç Kalkan Evi’nde bir araya getirildi. Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe, Büyükşehir Belediyesi’nin alt ve üst yapı çalışmalarını yanında kentin kültürel değerlerini gün yüzüne çıkaracak, koruyacak ve yaşatacak çalışmalara da büyük önem verdiğini ifade etti. Kültür ve medeniyetlerin beşiği olan Bursa’nın bu özelliklerini ortaya çıkarmayı vazife olarak gördüklerinin altını Başkan Altepe, “Müze kent ve bir turizm kenti olma yolunda çalışmalarımız hızla devam ediyor. Tarihi eserlerimizi bir bir ayağa kaldırıyoruz. El sanatlarından, tarihi şahsiyetlerine kadar kentin soyut ya da somut tüm değerlerini yeniden gün yüzüne çıkarıyoruz. Kentimiz simgelerle dolu. Önemli şahsiyetlerden, yapılara ve soyut değerlerimize kadar kentin dünyaya mal olmuş birçok simgesi mevcuttur. Zeki Müren’den, Ahmet Hamdi Tanpınar’a, Mehter Takımı’ndan Hacıvat Karagöz’e kadar ülke tarihine damgasını vurmuş birçok değeri sahibi Bursa’dır. Yeni simgelerinin arasında ise stadyum, tramvay ve yeni vagonu var. Kılıç Kalkan da bu simgelerin arasında en önemlilerinden biridir” diye konuştu

KEFEN SÜZEN CAMİİ
Bursa doğan bey  mahahalle sinde bulunmaktadır Fatih döneminde kefen süzen Mehmed hoca lakaplı şahıs tarafından 15 yy da yaptırılmiştir 7,50,x,8,10 iç ölçülerindeki caminin  duvarları moloz taşıyla örülmüş olup tek kubbeli sekizgen kasnak üzerine oturtulmuştur kubbesi diger örneklerinden farklı olarak kiremit le örtülüdür mihrabı sade olup duvar içine gömülüdür bu cami cumhuriyet döneminde ilginç dir Osman gecinen isimli şahısa satılmış ve biri iki el deyiştirmiş  1940 ve 1950 yıllar arasında depo olarak kullanılmış 1950 yılından sonra duyarlı bir vatandaş tarafından satın alınıp yeniden tamir ettirilerek ibadete açılmış bir müddet sonra tekrar ibadete kapanmıştır semt kentsel dönüşüm alanına girince bu tarihi cami modern ve devasa gökdelen binalar arasında bitkin ve bitap harebe şeklinde görünmektedir Toki tarafından daire karşılığı mülkiyeti Toki ye geçmiştir ne acıdır ki milli değerlerimiz şahıslara satılıp hoyrat ca tahrip edilip tarihi ve manevi değerlerimize ata yadigarı eserlerimize sahip çıkamıyoruz ve bu cami bugün tamir restorasyon ve ilgi beklemektedir umarım en kısa zamanda bu ata yadigarı eseri yetkililer ilgi gösterip restorasyon çalışmasıyla ayağa kaldırıp ibadete açılmasını sağlarlar lar bu kutsal mekan atıl durumdan çıkararak atalarımıza olan bu saygısızlığımız dan kurtuluruz